Darshan Mahabir,
30 oktober 2024Ben jij verantwoordelijk voor de veranderopgave binnen een zorginstelling? Dan staat eHealth zeker op je agenda. Logisch, want in de strijd voor betaalbare en kwalitatieve zorg, bieden medische diensten en informatie op afstand tal van voordelen.
Een app voor zelftriage, wearables voor e-monitoring van chronische patiënten, sensor-based valdetectie voor de ouderenzorg... Fantastisch! Maar deze technologische innovatie staat of - in te veel gevallen – valt met de mensen die ermee moeten werken.
In dit artikel daag ik je uit na te denken welke balans er nodig is tussen techniek en medewerkers om meer succes te behalen uit jullie eHealth initiatieven. En ik laat je uit de praktijk zien hoe je deze balans tot stand brengt.
eHealth gaat niet over techniek
Zoals meestal veranderen dingen niet voor niets. Je wilt een consistente zorgkwaliteit leveren, efficiënt omgaan met de schaarse tijd van zorgverleners, tegemoetkomen aan de alsmaar oplopende verwachtingen van zorgvragers of voldoen aan het Integraal Zorgakkoord.
eHealth lijkt een goede greep voor toegankelijker zorg, minder ziekenhuisopnames voor chronische patiënten, minder wachttijden en minder druk op de fysieke infrastructuur en biedt patiënten meer directe toegang tot hun PGO-gegevens.
Maar het echte succes hangt af van de mensen die met de oplossingen moeten werken. De uitdaging is niet technologisch; die technologie is ruim voorradig inmiddels. Dé uitdaging is de vraag hoe de techniek het beste aansluit bij hoe mensen werken.
Hoe voorkom je bijvoorbeeld dat teveel zorgtijd op gaat aan het steeds uitbreidende landschap van hard- en software? Hoe help je artsen en verplegend personeel angstige cliënten mee te krijgen in zorg op afstand? Sluiten de cultuur en processen in jouw organisatie wel aan op de nieuwe manier van werken?
In aflevering 3 van De 30% Club podcast (binnenkort online, abonneer je alvast) vertellen CIO Hindrik Wytzes en veranderexpert Lotte Cornelissen van het Elkerliek ziekenhuis waarom juist die mens zo belangrijk is.
eHealth in Nederland
In Nederland is de adoptie van eHealth de afgelopen jaren toegenomen. Zeker sinds de COVID-19 pandemie. Moeders en hun pasgeborenen gingen thuis dagelijks een kwartier aan de hartmonitor, consulten werden verschoven van de spreekkamer naar online vergaderplatforms en camerabewaking beperkte ‘onnodige’ reisbewegingen.
Volgens de E-healthmonitor 2023 van het RIVM gebruiken steeds meer zorgverleners digitale middelen zoals beeldbellen en patiëntportalen. Deze tools helpen niet alleen bij het verbeteren van de zorgkwaliteit, maar ook bij het verlagen van de werkdruk voor zorgverleners.
Drie key componenten voor succesvolle eHealth
Zoals gezegd hangt het succes van eHealth sterk af van de adoptie door zowel zorgmedewerkers als patiënten. Bij medewerkers zien we 3 componenten die belangrijk zijn om de adoptie zo hoog mogelijk te maken:
Verklein het gat tussen de spreadsheet en de realiteit
Om passende oplossingen te vinden, is het allereerst belangrijk om artsen vooraf al te betrekken bij een verandering. Vanuit de vraag ‘hoe kunnen we betere zorg leveren terwijl we de werkdruk verlagen’ neem je ze mee in wat er moet veranderen en hoe het alternatief eruit moet zien. Deze stap verkleint het gat tussen de spreadsheet en de realiteit en vergroot de kans op succes aanzienlijk.
De uitdagingen en ook de mogelijke oplossingen in de zorg zijn vaak zeer complex. Een methodische aanpak als Design Thinking (en specifiek prototyping) helpt dan bij het begrijpen van specifieke pijnpunten en ontwerpen van passende en gebruiksvriendelijke eHealth-oplossingen die aansluiten bij de behoeften van de gebruikers.
Mijn collega Arjan Nataraj schreef daarover onlangs een uitgebreid stuk op Frankwatching.
Van gimmick naar systeemverandering
Voldoende training en ondersteuning is nodig voor de meest effectieve inzet van nieuwe technologieën. Niet alleen op het vlak van technische vaardigheden, maar zeker ook het aanpassen van werkprocessen.
Staar je nogmaals niet blind op de technische innovatie, maar hanteer een aanpassingsperiode en werk actief aan een cultuurverandering. eHealth vraagt om een systemische verandering. Luister trouwens over dat onderwerp ook naar deze podcast van Systemic Business School, die ik tegenkwam.
Zowel binnen de zorgsector als daarbuiten is de PROSCI-methodiek dé standaard voor het ondersteunen bij dit soort systeemveranderingen en strategische transities. Wij zetten dit al 14 jaar in. Het kijken naar zowel de implementatie, training en adoptie van nieuwe technologieën, als naar processen en werkafspraken, leidt tot veel duurzaam succes.
Meten en continu verbeteren
Denk niet dat het werk af is na de implementatie. Blijf een ruime tijd daarna positieve resultaten en succesverhalen delen. Dit betekent ook dat je aan de voorkant moet nadenken over hoe je die resultaten wilt kwantificeren.
Wil je 15% minder ziekte-uitval realiseren of noodopnames voor chronische patiënten met een derde beperken? Spreek die doelen uit, meet consequent en houd de organisatie op de hoogte over de voortgang. Ook als die tegenvalt.
Een meetplan met concrete doelen is een kritieke stap in het bewijzen van impact. Ook bij eHealth-oplossingen. Het zorgt ervoor dat je een goed beeld krijgt van het eindproduct en welke voordelen dat moet opleveren. Met die informatie in het achterhoofd en heldere voortgangsrapportages kun je continu verbeteringen aanbrengen.
Goed worden in veranderen
eHealth heeft dus de potentie om de zorg drastisch te verbeteren. Daarvan hoefde ik je waarschijnlijk al niet te overtuigen. Maar hoe goed is jouw organisatie in het identificeren van de ‘problems worth solving’ en het integreren van oplossingen in de dagelijkse praktijk van zorgverleners en patiënten?
Weet jij bijvoorbeeld waar voor jouw patiënten en medewerkers de grootste barrière ligt? Is dat de digitale vaardigheid van medewerkers? De privacy en veiligheid van patiëntgegevens? Zorgen over het financiële plaatje? Beperkte tijd en middelen bij artsen en verpleegkundigen? Een onduidelijke visie, strategie en prioriteitenlijst?
Ga met medewerkers in gesprek en bedenk dan hoe je samen eHealth kunt inzetten om deze pijnpunten op te lossen.
